Bahar kapıda. Doğa uyanmaya, kendini değiştirmeye başladı bile. Doğa ile birlikte bizim de sağlığımız, enerjimiz, yediklerimiz, giydiklerimiz, huyumuz, suyumuz kısaca hayatımız değişiyor. Bu değişime bazen çok hızlı, bazen daha yavaş uyum gösteriyoruz. Bazen değişmemek için direnirken bazen de kendiliğinden oluyor her şey.
Doğanın değişimine engel olmak mümkün değil tabii. İnsan eliyle değişen her şey doğa eli ile özüne döner. Yüzyıllar boyu örnekleri, hepimize dersleri çokça mevcut.
Doğa ile beraber değişmenin temelinde; Ayurveda’nın dengelenme temelini oluşturan beş element vardır.
Doğada ve bedenimizde bulunan; boşluk, hava, su, ateş ve toprak elementleri, doğanın içinde değişimler ve etkileşimler yaratırken bedenimizde de benzer etkiler gösterir.
Ayurveda, insan bedeninde var olan beş elementin kendi içindeki etkileşim ve insan bedenindeki değişimlerinden üç beden tipi (dosha) tanımlamıştır.
Vata, Pitta, Kapha.
Vata; Hava – Boşluk
Pitta; Ateş – Su
Kapha; Toprak – Su
Elementlerinden oluşur.
Beden tipleri de bu elementlerin temel özelliklerinden oluşur. Ama tabii ki insan bedenindeki etkileri, suyun akışkan, keskin, havanın hafif ve hızlı olması kadar kolay değildir. Kendi içindeki dinamikleri, dışardan aldıkları etkileşimler, birbirlerini etkileme düzeyleri ile insan bedenini farklılıklarla yönetirler.
12 burç ile milyonlarca insanın nasıl aynı hizaya geleceğini düşünürdüm. Şimdi üç beden tipi (Vata, Pitta, Kapha) ile tüm insanların bütünsel sağlık formüllerinin nasıl yazılabileceğini sorguluyorum. Üstelikte 5.000 yıl önce masum dünyalı tarafından yazılan vedalarla. Gerçi vedaları yazan dünyalılar masum muydu, onu da bilmiyorum. Böyle düşününce zamanın sonsuzluğu içinde, cevabını bulamadığım sorularda kendimi kaybediyorum.
Bugün beden tiplerinin temel özelliklerine baktıktan sonra önümüzdeki haftalarda her beden tipine ayrı ayrı yer vereceğim.
O zaman başlayalım:
Vata
Boşluk ve Hava elementlerinden oluşur. İki elementin temel özelliklerini kapsar: soğukluk, kuruluk, hız ve hafiflik.
Ana organları: Bağırsaklar, akciğer, beyin ve sinir sistemi, kalp, kök çakra ya da batın bölgesi dediğimiz sindirim ve üreme organlarıdır.
Vata doshaların KRALIDIR.
Çünkü enerjinizden Vata sorumludur. Diğer doshaların dengesini bozabilecek tek doshadır.
Pitta
Ateş ve Su.
Sıcak, keskin, hareketli, akışkan ve yağlı özelliklere sahiptir. İki dönüştürücü gücü yüksek elementin birleşmesi ile bedeninizdeki ve ruhunuzdaki tüm dönüşümleri Pitta yönetir.
Ana organları: İnce bağırsak, beyin ve sinir sistemi, karaciğer, dalak gözler ve kandaki alyuvarlardır.
Saydığımız bütün organların bedenimizdeki değişimleri yöneten ya da katkıda bulunan temel organlardır.
Kapha
Toprak ve Su elementinden oluşur.
Soğuk, ağır, yağlı, yumuşak, yavaş, pürüzdür.
Ana organları: Mide, pankreas, beyin ve omurilik sıvısı, böbrek, eklem sıvıları, boğazı ve sinüslerdir.
Kapha bedeninizdeki yağlanma ve korumayı yönetir. Bu nedenle cildinizi nemlendirir, yaralarınızın iyileşmesini sağlar. Ancak bu yaralar sadece anatomik ve fizyolojik yaralardır. Toprak elementi ya da Kapha ruhsal ve spiritüel yaralarınızı iyileştirecek kadar güçlü değildir. Ateş ve suyun yani Pitta’nın yardımı olmadan değişmek, dönüşmek mümkün değildir.
Bunun hepimizin anlayacağı dilde tercümesi; yanmadan, sele kapılmadan yaralar kapanmaz olsa gerek.
Peki siz hangi beden tipisiniz?
Beden tiplerinden çok yüzeysel bahsetmiş olsak da Çağdaş Ayurveda kitabından bir alıntı yapmak istiyorum:
Bir bankada, postahanede yada tanzim satış kuyruğunda sırada bekleyenlerin Vata, Pitta, Kapha arasından hangi beden tipine sahip olduğunu nasıl anlarsınız?
“Gergin ve endişeli olan kişiler, omuzları üzerinden huzursuz bakışlar fırlatan, saatlerine bakan, ellerini ovuşturanlar büyük olasılıkla Vata’nın baskın olduğu kişilerdir.”
“Kırmızı yüzlü, öfkeli insanlar, delici bakışlarla etrafına bakan, itişip duran görevlilere bağırıp çağıranlar büyük olasılıkla Pitta’nın baskın olduğu kişilerdir.”
“Huzurlu ve rahat görünen insanlar vurdumduymaz, tombul görünümlü, sabırla bekleyen, oturma arayışı içinde olanlar, büyük olasılıkla Kapha’nın baskın olduğu kişilerdir.”
Ben bu gözlemi hayatımda kullanıyorum, karşımdakilerin beden tiplerini de büyük oranla tutturuyorum.
Kendim de bir Pitta olarak böyle bir sırada beklerken bahsedilen tepkilerin bazılarını ve yakınlarını aynen veriyorum. Bir arkadaşım “çarıklarınla kavga ediyorsun diyor” evet tam tabiri bu. Ama ben ruhumu evimin portmantosunda bırakıp çıkmayı da sevmiyorum.
Hayatımın değişimini-dönüşümünü, inişlerini-çıkışlarını, heyecanlarını-tekdüzeliğini, mutluluklarını-mutsuzluklarını, açlıklarını-tokluklarını, varlığını-yokluğunu, azlığını–çokluğunu paylaşmazsam, yansıtmazsam ben olmam ki. Sadece Pitta olur, hayatımı bir element gibi yaşar giderim.
Vata, Pitta, Kapha beden tiplerinin detaylarında buluşuncaya kadar dengede ve mutlu kalın.
Sorumluluk Reddi
Bu makalelerin tek amacı ayurveda geleneği hakkında bilgi vermektir. Bu bilgiler herhangi bir hastalığın teşhisinde, tedavisinde, iyileştirilmesinde veya önlenmesinde kullanılmak üzere tasarlanmamıştır. Herhangi bir ciddi akut veya kronik sağlık sorununuz varsa, lütfen ihtiyaçlarınızı tam olarak değerlendirebilecek ve bunları etkili bir şekilde ele alabilecek eğitimli bir sağlık uzmanına danışın. Hamileyken veya emzirirken otlar almadan veya uçucu yağları kullanmadan önce doktorunuza danışın.
